Minister Hugo de Jonge

Die kan niets

Waternet huurde brugwachtershuisjes die hotel werden voor 70.000 euro terug om de brug te bedienen

Door bruggen en sluizen met camera’s op afstand te bedienen, kon de gemeente Amsterdam overbodige brugwachtershuisjes als hotelkamer laten verhuren. Totdat de afstandsbediening onveilig bleek en Waternet tienduizenden euro’s aan hotelkosten uitgaf om brugwachters weer in de huisjes te stationeren. Of ernaast: in een bouwkeet.

‘Your dream destination’, staat op de website van Sweets Hotel over het brugwachtershuisje bij de Amstelschutsluis in de Amstel, recht tegenover Theater Carré. Het huisje wordt al enkele jaren aan toeristen verhuurd. Voor 900 euro per nacht kunnen zij vanuit een groot tweepersoonsbed direct op de Amstel kijken. Glaasje bubbels erbij. Romantischer ga je het bijna niet vinden in Amsterdam.

Dat staat in schril contrast met de container die op de kade tegenover Carré staat, op een steenworp afstand van het huisje. Van daaruit wordt de sluis nu bestuurd – en niet meer vanuit het brugwachtershuisje. De container ziet eruit als een keet die je ook op bouwplaatsen aantreft: slecht geïsoleerd, weinig daglicht, en filterkoffie in plaats van de champagne bij de hotelburen.


Kortere wachttijden

De situatie is te herleiden tot een masterplan met de titel ‘Op afstand de beste...’, waarmee de gemeente Amsterdam iets nieuws ging doen. Circa 40 bruggen en sluizen in de stad zouden niet meer handmatig worden bediend, maar op afstand, met camera’s vanuit een innovatieve bedieningscentrale.

Het project kostte 30,3 miljoen euro. Maar dan kreeg je ook wat: kortere wachttijden bij de brug, betere doorstroming op zowel het water als de weg, en een verruiming van de bedieningstijden. Bovendien zou de investering zich op termijn terugverdienen, want het aantal brug- en sluiswachters (ruim 100 in 2009) kon wel met de helft omlaag. Van de vele brugwachtershuisjes op vaak bijzondere locaties in de stad ging een deel, circa 25 huisjes, dienen als hotelkamer. Een win-winsituatie.

Vijftien jaar later is daar bar weinig van terechtgekomen. De in 2014 in gebruik genomen bediencentrale op het hoofdkantoor van Waternet – wereldwijd een van de grootste in zijn soort – ligt om veiligheidsredenen al twee jaar stil. Bruggen en sluizen worden sindsdien weer handmatig bediend. Van de brugwachtershuisjes zijn er twee door Waternet (de uitvoeringsorganisatie van de gemeente) voor enkele tienduizenden euro’s maandenlang teruggehuurd van de hotelexploitant die ze sinds 2017 in de aanbieding heeft. En aan het inhuren of weer in dienst nemen van extra brugwachters is de gemeente al een paar miljoen euro kwijt.

De totale kosten van de operatie zijn opgelopen tot meer dan 40 miljoen euro, in plaats van de ooit geplande 30,3 miljoen.

900 euro per nacht

heeft dat systeem dan het eerste decennium wel goed gefunctioneerd?

Wat werkt er wel in Amsterdam?

Wat werkt er wel in Amsterdam?

Hofvijver stroomt Kamergebouw in, instortingsgevaar: peperdure renovatie Binnenhof ’heel moeilijk te begroten’

De verbouwing van het Binnenhof is zo complex en omvangrijk, dat het project niet meer te begroten is. Dat zegt demissionair minister De Jonge (Binnenlandse Zaken) aan de vooravond van de voorjaarsnota, waarin opnieuw een ’forse’ tegenvaller staat voor de renovatie.
„Dit is heel moeilijk te begroten”, zegt de bouwminister. Nu de gebouwen grotendeels leeg zijn en de archeologische en bouwkundige onderzoeken zijn gedaan, blijkt de staat van de gebouwen veel beroerder dan gedacht. Offertes van de aannemers die binnenkomen, vallen vies tegen.

Dubbeltje op de eerste rang
De raming van 475 miljoen euro waarmee de Tweede Kamer in 2015 dacht klaar te zijn, is inmiddels verhoogd naar 850 miljoen. Maar ook dat bedrag is ruimschoots achterhaald. De voorwaarde ’sober en doelmatig’ die de Kamer voor de renovatie had gesteld, is losgelaten. De Jonge: „Van de woorden ’sober en doelmatig’ heb ik zelf altijd gedacht: zullen we het anders gewoon goed doen in plaats van dat we voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten?”
Bij de renovatie van het Binnenhof openbaren zich bijna dagelijks verrassingen die archeologen laat watertanden en plannenmakers doet vloeken. Want historische vondsten of bouwkundige lijken in de kast betekenen: ontwerp aanpassen, extra kosten, meer tijd. De verbouwing is bovendien een ’logistieke hel’.

Rampen
Kortsluiting. Brand. Instorting. Wie een blik werpt in de kelder van de oude Eerste Kamer, weet dat het een haartje heeft gescheeld of hier waren rampen gebeurd. Door een gat in de vloer is te zien hoe de Hofvijver het lekke gebouw binnenstroomt. Het waterpeil staat maar net onder de elektrische schakelkastjes.
Aan de andere kant verraden muren van middeleeuwse bakstenen restanten van de oude hofkapel, dertiende eeuw. Door een gat kijk je zo een donkere ruimte in waar de grafkelder van de graven van Holland moet liggen. De ruimte heeft schedels prijsgegeven, waarvan kenners via oude schilderijen proberen te achterhalen van wie ze zijn.
Even verder leidt een trap – één persoon tegelijk, instortingsgevaar! – naar de grote vergaderzaal van de senaat. Onder het plafond zijn trekkabels gespannen om het dak bijeen te houden. Het dak ligt los, doordat de muren zijn krom getrokken.

Op de vloer, waar het spreekgestoelte van de voorzitter stond, liggen trossen kabels en leidingen, wanordelijk als gekookte spaghettislierten. Waarvoor ze dienen en of je ze ongestraft kunt weghalen, weet niemand. Het blijkt een probleem in alle gebouwen die samen het oudste nog functionerende regeringscomplex ter wereld vormen; ook in de Tweede Kamer de Raad van State is maar van 30 procent van de kabels bekend waarvoor ze bedoeld zijn. Wat er straks naar boven komt bij het ministerie van Algemene Zaken, met de Trêveszaal en op de hoek het Torentje van de minister-president, is nog onduidelijk. De premier en zijn personeel zijn nog niet verhuisd naar hun tijdelijke onderkomen.

Ridderzaal
De rest van de gebruikers vertrok in 2021. Nu de gebouwen grotendeels leeg zijn, de meeste onderzoeken zijn gedaan en de monumentale delen ter bescherming zijn ingepakt en afgetimmerd, dringt steeds meer de omvang en moeilijkheid van de verbouwing door. De gebouwen blijken in veel slechtere staat dan aanvankelijk gedacht. Ook is het complex vergeven van de asbest, veel meer dan vermoed. Weghalen is sowieso een dure grap, maar omdat het voor, achter en onder vaak broze, monumentale delen zit, is het helemáál monnikenwerk geworden. De grafelijke zalen, beter bekend als de Ridderzaal, zijn met het oog op de kosten nog niet eens meegenomen in de verbouwing.

Dat de verbouwing van het Binnenhof nodig was, is inmiddels geen kwestie meer. Al had toenmalig Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib had het liever bij een veredelde schilderbeurt gelaten – zolang zij en de andere Kamerbewoners er maar geen last van hadden. De Tweede Kamer lijkt in haar ingewikkelde dubbelrol als opdrachtgever, gebruiker en controleur geen goed beeld te hebben gehad van wat er bij de operatie zou komen kijken. Het mantra bij het verstrekken van de opdracht in 2015 was: ’sober en doelmatig’. Wat dat concreet betekende, was onduidelijk.

’Tropische kantoortuin’ van OMA
Van meet af aan was er argwaan in de Kamer jegens de toenmalige architect. Een door Ellen van Loon van architectenbureau OMA ontworpen hal met beplanting heette al snel een ’tropische kantoortuin’. Van Loon mocht weg met een afkoopsom van 2,7 miljoen euro. Hoge ambtenaren raakten opgebrand.
Inmiddels is het credo ’sober en doelmatig’ losgelaten, net als de eerste kostenraming van 475 miljoen euro. Officieel is dat bedrag verdubbeld, maar verantwoordelijk minister Hugo de Jonge (Binnenlandse Zaken) heeft al gewaarschuwd dat de kosten ’fors hoger’ zullen zijn.
„Toen de eerste ramingen werden gemaakt, waren alle gebouwen nog bezet en konden we nog niet in alle delen kijken om de bouwkundige staat te controleren. Dat kon je pas goed zien toen het gebouw leeg was.”

Vierduizend vertrekken
Het project is ’heel moeilijk te begroten’, zegt de demissionair bouwminister. „Gebouwdelen van het Binnenhof zijn achthonderd jaar oud. Het zijn vierduizend vertrekken met allemaal hun eigen bouwkundige staat om te onderzoeken. Van de woorden ’sober en doelmatig’ heb ik zelf altijd gedacht: zullen we het anders gewoon goed doen in plaats van dat we voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten.”
Intussen stijgen de bouwkosten. „Nu komen de offertes van aannemers binnen en krijgen de kosten steeds beter in beeld”, zegt De Jonge.
Stijgende marktprijzen, veiligheid, duurzaamheid en ’technische uitvoeringsrisico’s’ horen bij de ’disclaimers’ die voor de renovatie bij de schatkist zijn bedongen. Vallen bijkomende kosten binnen de disclaimers – zo’n beetje alles - dan verhoogt het ministerie van Financiën het budget.

Kopieerhok van de VVD
Technische uitvoeringsrisico’s dienen zich dagelijks aan. Bij het uitgraven van een souterrain langs de Raad van State stuitten bouwvakkers op een oude kademuur die leerde dat de oorspronkelijke gracht heel anders liep. Het ontwerp werd aangepast. In het oude gedeelte van de Tweede Kamer, in een kopieerhok van de vroegere VVD-vleugel, kwam boven een tl-bak een monumentaal plafond van drie eeuwen oud tevoorschijn.

Het dwingt plannenmakers en uitvoerders telkens tot nieuwe afwegingen, want wat betekent zoiets historisch, bouwkundig en voor het ontwerp? Het betekent al snel: advies inschakelen, extra kosten, meer tijd. De wet verplicht bouwers oudheidkundige vondsten veilig te stellen. Bij elke schop die ze op het Binnenhof in de grond steken, volgt archeologisch onderzoek. Ook was er extra onderzoek en advies gevraagd naar vleermuizen ’en hun vliegroutes’. Sommige eisen lijken makkelijker gesteld dan doordacht, zoals dat alle ruimtes, dus alle vierduizend vertrekken, toegankelijk moeten zijn voor mensen met een beperking.

Bestorming Capitool
De veiligheidseisen zijn aangescherpt, ingegeven door onder meer de bestorming van het Capitool. Het betekent onder meer: de publieksentree verzonken in de grond en aanpassing van de publieke tribune van de Tweede Kamer, zodat bezoekers geen dingen naar beneden kunnen gooien. Of springen. Dat gebeurde tijdens een debat in 2015, met een lid van een actiegroep van gescheiden vaders. Hij kwam naast een Kamerbankje terecht en brak zijn enkels. Of tijdens een debat in 2018, toen een man die vond dat cannabis te veel werd gecriminaliseerd, zich probeerde op te hangen aan de tribune en naar beneden viel. De man had net zo goed een Kamerlid of minister kunnen kelen met meegebracht flosdraad, realiseerde een bewindsman zich toen.

De ruimte voor de technische infrastructuur moet vanwege bijgestelde veiligheidseisen twee keer zo groot zijn, tot de afmetingen van een Olympisch zwembad. Onder het Binnenhof, dus letterlijk onder het open plein tussen de gebouwen, is hiervoor een grote kelder voorzien. Ook hier is het oppassen bij het graven. De gebouwen om het hof heen blijken gefundeerd ’op staal’, wat betekent dat ze rechtstreeks met de voetjes op het zand rusten, pijlers die maar 30 centimeter diep gaan. Om te voorkomen dat het zand wegglijdt en de gebouwen gaan schuiven, gaat er bindmiddel de grond in om de ’fundering’ te versterken.

Elektrische vrachtwagens en graafmachines
Het is allemaal hoog specialistisch werk, waarvoor personeel schaars is, dus duur. Schaarste geldt ook voor de elektrische vrachtwagens en graafmachines die met het oog op minimale stikstofuitstoot aan het werk zijn. De voertuigen komen van ver en worden met dieselvoertuigen naar het Binnenhof gebracht.
Het maakt het Binnenhof misschien wel de stilste bouwplaats van Nederland. Geen aggregaat ronkt, geen dieselmotor of betonmolen brult. Met uiterste precisie rijdt zo’n zoemend vrachtwagentje door de Mauritspoort, één van de twee – zeer nauwe – ingangen tot het Binnenhof. Aan beide zijden heeft de wagen maar een paar centimeter over. De monumentale poort is met een ingewikkelde operatie verdiept om überhaupt aanvoer van bouwmaterialen mogelijk te maken. Ruimte om materieel op te slaan is er amper. De bouwplaats ligt middenin de drukke binnenstad. In de gebouwen zelf is het overal kruip-door-sluip-door. Dat de Kamerbewoners hier in 2028 kunnen terugkeren, al een paar jaar later dan de bedoeling was, is zeer onwaarschijnlijk. Zoals een betrokkene het verwoordt:. „Dit is schatgraven in een logistieke hel.”
https://www.telegraaf.nl/nieuws/1354218 ... e-begroten

Schaarste geldt ook voor de elektrische vrachtwagens en graafmachines die met het oog op minimale stikstofuitstoot aan het werk zijn. De voertuigen komen van ver en worden met dieselvoertuigen naar het Binnenhof gebracht.

heb ik zelf altijd gedacht

En wie mag de rekening betalen?? Precies

Kosten renovatie Binnenhof nog zeker twee keer over de kop; de ene onvoorziene tegenvaller stapelt zich op de andere

De kosten van de renovatie van het Binnenhof gaan nog zeker twee keer over de kop en stijgen tot zo’n 2 miljard euro. Er is veel meer asbest aangetroffen dan verwacht, monumentale trappen zijn instabiel en het dak van de Eerste Kamer zit los. Dat schrijft minister De Jonge van Binnenlandse Zaken dinsdag aan de Tweede Kamer. Ten tijde van het kabinetsbesluit in 2015 tot de renovatie van het historische complex werden de kosten geschat op 475 miljoen euro. De werkzaamheden waren noodzakelijk, omdat door achterstallig onderhoud de brandveiligheid niet langer kon worden gegarandeerd. Door vocht, gevaarlijke bekabeling en verouderde elektrische installaties in een keer aan te pakken, hoopte het kabinet-Rutte II voor de goedkoopste variant van restauratie te hebben gekozen.

Het geraamde bedrag was indertijd al met allerlei voorbehouden omgeven, onder meer door een vaste jaarlijkse prijspeilcorrectie van 2,5 procent. Vorig jaar liepen de geschatte kosten al op tot 843,6 miljoen euro. Dat wordt dus nog zeker twee keer zoveel. Dat maakt het kabinet op uit de offertes die diverse aannemers hebben ingediend voor de werkzaamheden in de komende jaren.

Asbest
‘Nu de onderzoeken in de gebouwen van de Eerste en Tweede kamer en de Raad van State zo goed als klaar zijn, wordt duidelijk dat de staat van het complex nog veel slechter is dan in 2015 kon worden voorzien’, aldus De Jonge. De gebreken dienen zich aan in alle hoeken en gaten: van het dak en de trappen tot aan de muren. Door de jaren heen zijn in de wanden van het oude complex steeds nieuwe gaten geboord om kabels en leidingen te trekken. ‘Dat heeft de constructie ernstig beschadigd’, aldus De Jonge. ‘Ook is er heel veel meer asbest gevonden, dat allemaal moet worden verwijderd.’

Als je voor €850 miljoen in 5 jaar een afgefikte Notre Dame kan restaureren, is €2000 miljoen wel heel erg veel om over de balk te gooien - stiekem best een prestatie

Ach Hugo kijkt niet op een miljoentje (miljard) meer of minder.....