Zorgen over leegloop bij politie en toenemend tekort agenten: ’Ze kunnen elders meer verdienen’
DoorMICK VAN WELY
Aangepast: 1 uur geleden3 uur geledenin BINNENLAND

Dat bevestigt de nationale politie na alarmerende signalen hierover vanuit de politie aan De Telegraaf. Die werd de afgelopen maanden, na een tweedelige reportage over de districtsrecherche Zuid in Den Haag in mei, benaderd door bezorgde agenten, rechercheurs en politiechefs uit het hele land. Alleen al in district Zuid moest de recherche in één jaar 775 misdrijven laten liggen door onderbezetting. Die krapte wordt op veel meer plekken gevoeld.

Politieacademie
Vorig jaar waren de klassen van de Politieacademie nog goed gevuld, maar begin dit jaar kwam daar verandering in. In de eerste maanden van het jaar bleven 94 stoeltjes in de klassen onbezet. De problemen waren vooral in Amsterdam en Den Haag. Inmiddels zijn de klassen weer gevuld, maar met hangen en wurgen.
De aanwas is hard nodig, want er is sprake van structurele onderbezetting bij de eenheden. Alleen Amsterdam, Den Haag en Rotterdam hebben al 600 reguliere politiemensen te weinig. In Almere is een basisteam dat voor de helft bezet is. Het tekort bij de recherche is nog nooit zo hoog geweest. Bij de tactische recherche heeft de politie een gat van 535 rechercheurs. De groei aan demonstraties en de groeiende problematiek met verwarde personen vreten capaciteit.
Integriteitsonderzoeken
Het probleem is niet alleen de vergrijzing, maar er is ook een flinke stijging van het aantal politiemensen dat al ver voor de pensioengerechtigde leeftijd de politieorganisatie verlaat. Ze geven bij De Telegraaf als redenen aan: elders meer verdienen, de voortdurende onderbezetting en de toenemende polarisatie binnen de maatschappij die ook zorgt voor meer dreiging tegen agenten.
Ook zijn politiemensen de interne problemen binnen de organisatie beu, zoals de puinhoop bij de landelijke eenheid waarover al jarenlang het ene na het andere onthutsende rapport verschijnt. Andere agenten spreken van een interne hetze bij integriteitsonderzoeken. „De lat ligt heel laag. Eén foute grap en je krijg een VIK-onderzoek aan de broek. Iedereen loopt op eieren”, zegt een docent van de Politieacademie, die anoniem wil blijven. VIK is een onderzoek van de teams Veiligheid, Integriteit en Klachten.

Uitstroom
De nationale politie bevestigt na vragen van De Telegraaf dat aanmerkelijk meer agenten de organisatie verlaten, buiten het natuurlijke verloop. „Los van pensionering, is de uitstroom inderdaad hoger dan voorgaande jaren, maar nog steeds relatief laag vergeleken met andere organisaties. Dit jaar naar verwachting ruim drie procent”, zegt woordvoerder van de korpsleiding Hessel Koster.
VIDEO: Een cameraploeg van De Telegraaf liep twee dagen met agenten in Kerkrade mee waar men zich grote zorgen maakt over het tekort aan personeel. Tekst gaat verder onder de video.
Uit een enquête door de nationale politie bleek dat een betere baan elders, te weinig doorgroeimogelijkheden en de cultuur of sfeer de belangrijkste redenen voor vertrek waren. Koster: „Het is voor ons belangrijk om dit in beeld te hebben, want dan kunnen we er gericht aan werken.”

Werkdruk
Ook voorzitter Jan Struijs van de Nederlandse Politiebond herkent het toegenomen vertrek. „Vroeger bleef je voor altijd bij de politie, die vanzelfsprekendheid is er niet meer. Politiemensen verlaten de organisatie voor een baan elders: bij de gemeente of in de beveiligings- en financiële sector. Ze verdienen er meer. Ook hebben agenten door de werkdruk het gevoel dat ze alleen maar aan het rennen zijn en gaten aan het dichten zijn. Tijd om echt tijd te investeren in een wijk, tijd voor opbouwen is er bijna niet meer.”

Een politiechef uit Noord-Nederland ziet de wereld buiten de organisatie trekken aan zijn collega’s. De onderbezetting is er overigens aanmerkelijk lager dan elders in het land. „Als je bijvoorbeeld naar de FIOD of de gemeente overstapt, ga je zo twee schalen omhoog. Dat scheelt een paar honderd euro. Je hebt genoeg van die ’schaaldieren’. Maar word je er veel gelukkiger van, met een ’nine to five job’ en veel minder spanning?”, zegt de chef die anoniem wil blijven.
Agressie en toenemende polarisatie
Politiemensen zien zich geconfronteerd met steeds meer agressie door onder andere de toenemende polarisatie in de maatschappij. Eveneens een reden voor vertrek. Koster: „Ook dat baart ons zorgen. We hebben het de laatste jaren vaker gezegd, maar door onvrede over verschillende onderwerpen komt de politie vaker tegenover burgers te staan. Politieke problemen worden daarmee politieproblemen. Doxing wordt binnenkort strafbaar, met tot twee jaar celstraf. Doxing is het publiceren van persoonsgegevens van een individu of organisatie, doorgaans op het internet. Daarnaast moet de politiek aan de slag om maatschappelijke problemen op te lossen. Dat geldt ook voor betere zorg voor verwarde personen.”
De extra uitstroom gaat zo hard dat de prognoses rond de bezetting steeds worden bijgesteld. In 2024 of 2025 zou de sterkte op orde zijn, maar dat is halverwege dit jaar bijgesteld naar 2026. Inmiddels houdt de korpsleiding er rekening mee dat de doelstelling ook in 2026 niet wordt gehaald.

Wervingsbonus
Om de instroom te versnellen is de basispolitieopleiding in 2021 gemoderniseerd en verkort naar twee in plaats van drie jaar. Ook is de docentencapaciteit bij de Politieacademie uitgebreid. „De arbeidsmarktstrategie is gericht op drie pijlers: het werven van nieuw talent, binden en boeien van medewerkers en het anders organiseren van werk.”
De nationale politie vergoedt bijvoorbeeld het rijbewijs voor aspiranten die dat nog niet hebben en niet zelf kunnen betalen. Ook is er een financiële wervingsbonus voor medewerkers die een nieuwe collega aanbrengen.

„Als je bijvoorbeeld naar de FIOD of de gemeente overstapt, ga je zo twee schalen omhoog. Dat scheelt een paar honderd euro. Je hebt genoeg van die ’schaaldieren’. Maar word je er veel gelukkiger van, met een ’nine to five job’ en veel minder spanning?”

Stel je voor zeg, minder stress, vaste werktijden, meer tijd voor partner/gezin/sociale omgeving én meer salaris! Toch fijn dat je collega je dan als “schaaldier” wegzet