Marechaussee verzaakte bewaking goudvoorraad en keek liever series op zijn iPad: 100 uur taakstraf

Een 26-jarige marechaussee is onlangs veroordeeld tot een taakstraf omdat hij vier nachten elkaar verzuimde de goudvoorraad van De Nederlandsche Bank te bewaken. In plaats van toezicht te houden op 200.000 kilo goud zat de man onderuitgezakt op de bank series te kijken op zijn tablet en telefoon. De militaire kamer van de rechtbank Gelderland rekent hem dat plichtsverzuim zwaar aan.

Van 20 tot en met 24 maart van dit jaar draaide de wachtmeester van de Koninklijke Marechaussee in Haarlem nachtdiensten bij het voormalige gebouw van gelddrukkerij Johan Enschedé in Haarlem. Het pand dient tijdelijk als opslagplaats van de goudvoorraad van De Nederlandsche Bank (DNB), omdat het bankgebouw in Amsterdam gerenoveerd wordt.

Zo’n 14.000 goudstaven van 12,5 kilo per stuk en duizend kisten met gouden munten zijn drie jaar geleden uit de kelder van DNB naar het gebouw in Haarlem verhuisd. Het gaat om in totaal 200.000 kilo aan goud met een waarde van meer dan 10 miljard euro. Sinds de verhuizing bewaakt het eskadron Hoog Risico Beveiliging van de Koninklijke Marechaussee 24 uur per dag het goudpakhuis.

Zo moest de toen nog 25-jarige wachtmeester uit Hendrik-Ido-Ambacht op 20 maart de omgeving van het gebouw in de gaten houden. Als ‘dienstdoend wachtcommandant’ moest hij de ‘operationele dienst’ aansturen.

Comfortabele houding
De marechaussee had echter een heel ander idee bij zijn verplichting tot ‘waakzaamheid en veiligheid’, concludeert de militaire rechtbank. De man deed namelijk zijn koppel met vuurwapen en pepperspray af, ging in een ‘comfortabele houding’ op de bank liggen, deed Airpods in zijn oren en vermaakte zich met series op zijn iPad en mobiele telefoon.

Volgens de rechtbank heeft hij tijdens zijn nachtdiensten ‘onvoldoende situational arwareness’ gehad, oftewel: hij was zich niet of nauwelijks bewust van wat er in zijn omgeving gebeurde. Doordat hij oordopjes in had, hoorde hij geen oproepen van de telefoon of portofoon.

Volgens het Openbaar Ministerie is de man niet voortdurend ‘paraat en waakzaam’ geweest. ,,Hij heeft onvoldoende (actief) toezicht gehouden op en onvoldoende sturing gegeven aan zijn ondergeschikten als gevolg waarvan gevaar is ontstaan voor de operatie en de beveiliging van object en de zich daarin bevindende goederen en personen.’’

Oproepen gemist
Verschillende collega’s bevestigden dat de wachtmeester urenlang naar een serie op zijn telefoon keek. Hij miste daardoor tijdens de nachtdiensten meerdere oproepen op zijn portofoon en wachtcommandantentelefoon. Collega’s hoorden via hun eigen portofoon deze oproepen wèl. ,,Op het moment dat getuige verdachte hiermee confronteerde, gaf verdachte aan dat zijn portofoon mogelijk zacht stond’’, staat in het vonnis. ,,Getuige zag dat verdachte schrok en dat zijn gezichtsuitdrukking veranderde. Hij hoorde verdachte ‘sorry, dat was niet de bedoeling’ zeggen.’’

Ook tijdens de andere nachtdiensten miste de verdachte meerdere oproepen via de telefoon en portofoon, omdat hij de de hele tijd op de bank lag met zijn Airpods in zijn oren. Een collega verklaart dat de wachtmeester ‘een ongeïnteresseerde houding aannam en continue op zijn telefoon keek’. ,,Communicatie was amper nog mogelijk’’, aldus een verklaring.

De teamleider zegt dat de wachtcommandanttelefoon cruciaal is, omdat daar ook urgente meldingen van calamiteiten binnenkomen. De verdachte had daar tijdens zijn diensten de verantwoordelijkheid voor. ,,Deze telefoon moet 24 uur per dag bereikbaar zijn en er moet altijd een wachtcommandant zijn die de telefoon opneemt’’, aldus de teamleider. ,,De wachtcommandant moet op de hoogte zijn waar zijn personeel zich bevindt in verband met de aansturing.’’

Collega’s beklaagden zich bij hun leidinggevende over de luie wachtmeester. De verdachte verklaarde voor de rechtbank dat het niet slim van hem was om zijn koppel af te doen, maar dat hij zich wel degelijk bewust was van bepaalde gevaren.

Taakstraf
Niettemin oordeelt de rechtbank dat hij zich ‘opzettelijk onttrokken heeft aan een bijzondere verplichting betreffende de waakzaamheid en veiligheid’. Volgens het Wetboek van Militair Strafrecht is dat een misdrijf.

Justitie eiste een taakstraf van 100 uur, waarvan de helft voorwaardelijk. De rechter was iets strenger: de wachtmeester krijgt 100 uur taakstraf onvoorwaardelijk. Als hij zich daar niet aan houdt, wacht hem nog een militaire hechtenis van 50 dagen, gezien zijn laconieke houding voor de rechters.

,,Verdachte plaatst alle blaam buiten zichzelf en geeft geen enkele blijk van het afleggen van enige rekenschap ten aanzien van hetgeen hem verweten wordt. Dit rekent de militaire kamer verdachte ernstig aan. Bovendien acht de militaire kamer deze houding van verdachte zeer zorgelijk gelet op toekomstige leidinggevende functies die verdachte nog kan gaan bekleden.’’

In mei heeft De Nederlandsche Bank de ruim 200 ton aan goudbaren en gouden munten met een totale waarde van 10,4 miljard euro verplaatst van de DNB-kluis in Haarlem naar het nieuwe ‘Cashcentrum’ in Zeist. Ook een voorraad bankbiljetten, met een waarde van ruim 4,5 miljard euro, is van Haarlem naar het defensieterrein Camp New Amsterdam in Zeist gebracht.

gezien zijn laconieke houding

Op een wachtdelict staat toch 3 jaar?

In oorlogstijd 10?

,,Verdachte plaatst alle blaam buiten zichzelf en geeft geen enkele blijk van het afleggen van enige rekenschap ten aanzien van hetgeen hem verweten wordt. Dit rekent de militaire kamer verdachte ernstig aan. Bovendien acht de militaire kamer deze houding van verdachte zeer zorgelijk gelet op toekomstige leidinggevende functies die verdachte nog kan gaan bekleden.’’