In vliegtuigen wordt al tientallen jaren een zwarte doos geïnstalleerd en vanaf juli 2024 is zo'n controlekastje ook verplicht in alle nieuwe auto’s. Maar wat is nu precies zo'n Event Data Recorder en wie mag deze gegevens allemaal inzien?

Als er een groot vliegtuigongeluk plaatsvindt, kan de oorzaak in veel gevallen alleen worden opgehelderd door de vluchtgegevensrecorder - ook wel de zwarte doos genoemd. Tijdens de vlucht registreert de zwarte doos (die in werkelijkheid meestal oranjekleurig is) een grote hoeveelheid gegevens. Vanaf juli 2024 wordt ook een zogenaamde ‘Event Data Recorder’ (EDR) verplicht in nieuwe auto’s.

Het is niet ongebruikelijk dat nieuwe systemen verplicht worden in voertuigen. Zo wordt sinds 2018 in nieuwe voertuigen in de EU de zogenaamde eCall geïnstalleerd. Dit veiligheidssysteem neemt na een ongeluk automatisch contact op met de 112-centrale en geeft daarbij onder meer de precieze plek en het aantal inzittenden door. Vanaf 7 juli 2024 komt daar de EDR bij, die bedoeld is om ongevallen te helpen reconstrueren.

Hoe lang worden gegevens vastgelegd door EDR?
Volgens Adac, de Duitse evenknie van de ANWB, registreert het systeem permanent de voertuiggegevens - maar slaat deze alleen op wanneer een bepaalde activeringsdrempel wordt overschreden. Als de sensoren een ongeval constateren bijvoorbeeld, of wanneer de auto signaleert dat er een crash dreigt. De opnames zijn zeer kort: 5 seconden voor en 300 milliseconden na het ongeval.

Verschillende factoren kunnen opslag activeren. Onder andere een zijwaartse of snelheidsverandering in voor- of achterwaartse richting van meer dan 8 kilometer per uur binnen 150 milliseconden, activering van de gordelspanners, het ontploffen van de airbags, het activeren van een actieve motorkap (bijvoorbeeld bij een aanrijding met een voetganger) en een aanrijding van achteren.

Welke gegevens worden opgeslagen?

Volgens de Adac is de EDR meestal onderdeel van de regeleenheid van de airbag, omdat deze toch de informatie van de acceleratiesensoren bevat. Volgens de Adac worden de gegevens alleen lokaal in het voertuig opgeslagen - ze mogen dus niet toegankelijk zijn via een online verbinding (over-the-air). De data kan worden uitgelezen via de boorddiagnose-interface (OBD) of als alternatief via de airbag-regeleenheid wanneer de OBD bij een ongeval is vernield.

De gegevens die worden opgeslagen zijn de gereden snelheid, de gaspedaalstand, het motortoerental, de activiteit van ABS en stabiliteitscontrole en ook de stuurhoek. Bij een ongeval worden onder meer de snelheidsveranderingen in lengte- en dwarsrichting, de status van de veiligheidsgordels van de bestuurder en voorpassagier, het airbagwaarschuwingslampje en het tijdstip waarop de airbags werden geactiveerd, geregistreerd.

Wie mag de data uitlezen?
Volgens de Adac mogen er geen persoonsgegevens worden opgeslagen, omdat de wetgeving inzake gegevensbescherming moet worden nageleefd. In principe behoren de gegevens toe aan de bestuurder of de eigenaar. De EDR-gegevens worden meestal uitgelezen in opdracht van een rechter of het parket. Een expert krijgt dan de opdracht om opheldering te geven over het ongeval. De bestuurder hoeft daar niet altijd toestemming voor te geven. Het kan zijn dat het belang bij strafrechtelijke vervolging zwaarder weegt dan het belang bij individuele gegevensbescherming. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als duidelijk moet worden hoe een ongeval met zwaargewonden en/of doden tot stand is gekomen.

wie mag deze gegevens allemaal inzien?

Het kan zijn dat het belang bij strafrechtelijke vervolging zwaarder weegt dan het belang bij individuele gegevensbescherming. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als duidelijk moet worden hoe een ongeval met zwaargewonden en/of doden tot stand is gekomen.

kan de oorzaak in veel gevallen alleen worden opgehelderd door de vluchtgegevensrecorder

Het zou me niets verbazen als de spelregels naderhand veranderd worden.

registreert het systeem permanent de voertuiggegevens - maar slaat deze alleen op

Verzekeraars vinden het vast allemaal ook heel interessant. Scheelt weer een extra kastje.

Niet echt...want die blackbox houd niets vast aan gegevens die de verzekeraar wil weten. (Slechts enkele seconden , misschien minuten).

Maar dan wel onder voorwaarde dat dat ding UITSLUITEND na een ongeval uitgelezen mag worden OF na schriftelijke toestemming van de bestuurder / eigenaar.

Overigens ben ik wel voor een blackbox omdat daarmee heel veel discussies in de kiem gesmoord worden na ongevallen....waaronder iets als : Ik reed netjes 50 terwijl de persoon 100 reed (binnen bebouwde kom)

totdat iedereen zo’n ding heeft en het wel erg makkelijk blijkt bij allerlei vormen van handhaving.

zo begint het, totdat iedereen zo’n ding

Een soortgelijke box zit in al ontzettend veel voertuigen

Maar dan wel onder voorwaarde dat dat ding UITSLUITEND na een ongeval uitgelezen mag worden OF na schriftelijke toestemming van de bestuurder / eigenaar.

Het valt mij op dat er nog zoveel mensen zijn die denken dat de overheid over het geheel genomen toch wel goede bedoelingen heeft.

En dan geeft de tegenpartij die stiekem toch 100 had gereden in de bebouwde kom geen toestemming.

Strafrechterlijk sowieso uitleesbaar, anders gezegd bij ongevallen.
Daarnaast alleen met toestemming eigenaar/chauffeur , dit dan vooral om lafjes te kunnen ontkrachten.

Tegen de tijd dat er een beslissing genomen kan worden over het uitlezen is de data al lang weg uit het apparaat. Er is immers geen aanleiding om de data op te slaan op het moment van "overtreding".

Het valt mij op dat er nog zoveel mensen zijn die denken dat de overheid over het geheel genomen toch wel goede bedoelingen heeft.

Er is immers geen aanleiding om de data op te slaan op het moment van "overtreding".

Opslag gaat automatisch bij betrokkenheid bij ongeval...tenminste zoals ik eea las uit de berichtgeving

Maar dan wel onder voorwaarde dat dat ding UITSLUITEND na een ongeval uitgelezen mag worden OF na schriftelijke toestemming van de bestuurder / eigenaar.
Deze laatste vooral omdat daarmee lafjes kunnen worden ontkracht.